McDonald’s als voorbeeld voor het MKB. Zelf ben ik niet zo’n liefhebber van de producten van fastfoodrestaurants, maar ze weten wel hoe je een succesvol bedrijf maakt. Beter dan wie dan ook. We kunnen als MKB belangrijke zaken van McDonald’s leren. Daarover later meer. Eerst duik ik in de verschillende de rollen van iedere MKB-ondernemer. Waar herken jij je in?
MKB-ondernemer: drie rollen
In het onlangs in het Nederlands verschenen boek ‘The E-Myth’ (De Ondernemersmythe)* laat Michael E. Gerber op boeiende wijze zien hoe het er in het MKB aan toegaat. En ik moet zeggen, dat is voor mij heel herkenbaar. Gerber beschrijft hoe je als eigenaar van een MKB-bedrijf drie rollen vervult: de Vakman, de Ondernemer en de Manager.
De Ondernemer
De Ondernemer is de visionair, de dromer. Hij leeft in de toekomst, nooit in het verleden. Hij speculeert graag over de toekomst. Hij is de vernieuwer, de strateeg, de bedenker van nieuwe methoden en producten of diensten om de markt te bewerken. De toekomst is wat telt. Zonder de rol van de Ondernemer is er geen innovatie, geen vernieuwing.
De Manager
De Manager wil dat alles planbaar en maakbaar is. De Manager houdt van voorspelbaarheid en regelmaat. De manager heeft een hekel aan problemen die de regelmaat en voorspelbaarheid kunnen dwarsbomen en wil die uitbannen. De Manager bouwt een huis waar hij zijn leven lang kan blijven wonen. Zonder de rol van Manager kunnen bedrijven niet bestaan. Zijn ze niet efficiënt.
De Vakman
De Vakman is de doener. ‘Als je wilt dat het goed gebeurt, moet je het zelf doen’ is zijn credo. De Vakman wil geen baas en begint daarom voor zichzelf, maar merkt dat dat niet werkt. Zeker niet als het bedrijf uit meer personen bestaat dan hijzelf.
Kortom: de Ondernemer leeft in de toekomst, de Manager in het verleden en de Vakman in het heden. Hoe ligt die verdeling in jouw bedrijf? Dus hoeveel Vakman, Ondernemer en Manager ben jij?
Drie fases in een onderneming: Kindertijd
Gerber noemt de eerste fase van het eigen ondernemerschap de Kindertijd van het bedrijf (hierna volgen Adolescentie en Volwassenheid). Een Vakman die een eigen bedrijf begint of overneemt ziet een bedrijf niet als een bedrijf, maar als een baan. Je denkt door je eigen bedrijf te beginnen vrijheid te krijgen, maar dat valt nogal tegen. Het vak waar je zo goed in bent wordt ‘werk’, en daarbovenop komen een heleboel zaken waar je geen verstand van hebt (marketing, administratie, offertes maken, klanten werven enz.). En dan heb je wel geen externe baas meer, maar drie interne bazen: de Vakman, de Ondernemer en de Manager.
Daarnaast wordt in de Kindertijd het bedrijf geleid door wat de Vakman wil, niet wat de markt nodig heeft. Je kijkt met een tactische blik naar het ‘hier en nu’, niet met een strategische. Van onder naar boven, niet van groot (de markt) naar klein (de onderneming). Gerber stelt over de Kindertijd: ‘als je IN een bedrijf wilt werken zoek dan een baan, maar wordt geen eigenaar’. Als eigenaar moet je namelijk niet alleen IN je bedrijf werken, maar vooral ook AAN je bedrijf. Daar moet je tijd voor (kunnen) maken en energie van krijgen.
Adolescentie
Als je de eerste fase van Kindertijd door bent, komt de Adolescentie. In die fase ga je mensen aannemen, want je kunt het niet meer alleen. Het lastige is echter dat je die nieuwe medewerkers in het diepe gooit, je hebt geen tijd (en zin) om ze goed in te werken. Je gooit werkzaamheden over de schutting met als resultaat dat de nieuwe medewerkers het niet zo doen zoals jij dat wil… En dan neem je het van ze over. Waardoor jij het nog drukker krijgt en de medewerkers steeds minder doen. Als je dit kunt doorbreken, kom je in de fase van Volwassenheid.
Volwassenheid: leren van McDonald’s
In de fase van Volwassenheid weet je de verdeling tussen Vakman, Manager en Ondernemer te maken die goed werkt voor jou. Tussen IN en AAN je bedrijf werken. En terugkomend op McDonald’s; zij kijken naar hun restaurant als een bedrijf, niet als een restaurant. Zij hebben geen koks in dienst. Zij leren je te kijken als een Manager. En die manager houdt van voorspelbaarheid, duidelijkheid. En daarvoor helpt het als alles vastligt in uitgeschreven procedures. Welke dingen doe je, hoe doe je ze en met welk doel? Een gedetailleerd werkboek geeft de medewerkers instructies waar jij geen tijd voor kan (of wil) vrijmaken.
Door meer op McDonald’s te gaan lijken wordt de onderneming minder afhankelijk van de eigenaar. Dus ga (naast werkinstructies) meer zaken vastleggen. Consolideer je strategie. Leg uit waarom de offertes op jouw manier het succesvolst zijn. Bij McDonald’s wordt niets aan het toeval overgelaten. Zo zou dat bij jouw bedrijf ook moeten zijn. Bovendien is dit interessant als je je bedrijf verkoopklaar wilt maken.
En nu zelf!
Hoe komt jouw bedrijf van de Adolescentiefase naar de Volwassenheidsfase? Hoe word jij een betere Ondernemer (Adolescentiefase) en Manager (Volwassenheidfase)?
Neem contact met me op en we nemen het door. Een eerste gesprek is altijd gratis, maar nooit voor niets: je hebt er altijd wat aan.
Michel Matthijsse,
Bedrijvenverkoper, MeerWaarde creator, deeltijd docent Leiderschap en Organisatie Nyenrode en HAN.
*De E-Myth, Michael E. Gerber, Nederlandse vertaling 2022.
#MKB #bedrijfsstrategie #E-Myth #MichaelGerber
