Dat is een reactie die ik, en vele van mijn vakgenoten, verwacht hadden. Maar we merken er niet zoveel van. En daar maken we ons zorgen over.
Wat is de dreiging?
Een payroll constructie met individuele werknemers krijgt per 1 januari 2020 kenmerken van een ‘normale’ arbeidsrelatie, met de betreffende historie, maar zonder de flexibiliteit van de oude payroll/uitzendregeling. Daar is op zich niets mis mee, als iedereen dat maar beseft.
Payrollbedrijven lopen het risico dat ze kosten krijgen (bijvoorbeeld transitievergoeding, contracten onbepaalde tijd, leeglooprisico e.d.) zonder dat ze deze kosten kunnen doorberekenen aan hun opdrachtgever. Dat lijkt niet wenselijk. De marges zijn over het algemeen te dun om dit te kunnen dragen.
Wat te doen?
Vanuit de psychologie weten we dat er drie reacties zijn op bedreigingen:
- Aanvallen
- Vluchten
- Bevriezen
Aanvallen
Een aantal grotere bureaus zijn hard aan het werk. Met name de allocatiefunctie en de non-exclusiviteit zijn zaken die aandacht behoeven.
Daar waar bij een payrollbedrijf de allocatie (werving) van nieuwe medewerkers door de inlener plaatsvond, moet onder de nieuwe regelgeving het payrollbedrijf de werving verzorgen. Niet alleen op papier. Er worden in de praktijk tal van kunstgrepen toegepast, om de individuele arbeidsverhouding toch als een uitzendovereenkomst te kunnen kwalificeren. De vraag is of deze kunstgrepen de toets bij de rechter ook kunnen doorstaan. Indien zij met terugwerkende kracht worden aangemerkt als payrollovereenkomsten, dan zijn de gevolgen verstrekkend en dan is het de vraag wie de uiteindelijke rekening betaalt (de opdrachtgever of de uitlener, maar wellicht ook de werknemer).
Bevriezen
Vanuit de branche hadden we verwacht dat veel payrollers zouden willen stoppen en hun bedrijven overdragen aan grote payrollers die goed geïnvesteerd hadden in een deugdelijk platform. Die beweging heeft plaatsgevonden, maar niet op de schaal die we verwacht hadden.
Het lijkt erop dat veel payrollers murw zijn van de nieuwe regels. Dat ze denken dat het wel overwaait en de soep niet zo heet wordt gegeten. Ze zitten stil en wachten af. Ik verwacht dat dit geen goede strategie is. Een beetje paniek is wel op zijn plaats.
Vluchten
Ik zou zeggen: payrollers, onderzoek hoe de contracten met jullie klanten zijn vormgegeven, en als het niet mogelijk is alle kosten aan de opdrachtgever door te berekenen, onderzoek of je het bedrijf kan ombouwen of anders verkopen. Er zijn nog een paar maanden te gaan. Dat is niet veel voor een verkoop of ombouw, maar ook niet onmogelijk.
Kom in actie. Anders is echte paniek het enige dat overblijft. En daar wordt niemand beter van.
Michel Matthijsse, organisatieadviseur en dealmaker in de Flexmarkt.
